HET KRUIDSCHAP
Het kruidschap geeft een overzicht van verse kruiden die je op de tuin kan kweken.
Je vind hier een lijst van 40 bekendste verse kruiden in Nederland.
Auteur: Marco Vreugdenhil. Bronnen: zaaikalender.com/ keukenplanten.nl
ANIJS
Pimpinella anisum
Bijzonderheden: niet verwarren met ster-anijs.
Zaaien onder glas: april - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: zoet, warm
Eetbaar deel van de plant: stengel, wortels, zaden, bloemen en bladeren
Toepassing: garnering in salades, soep en groente; pepernoten; anijsmelk; "muisjes"
BASILICUM
Ocimum basilicum
Bijzonderheden: éénjarige plant met vierkante stengels
Zaaien onder glas: maart - juni
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: kruidig met zoet aroma
Eetbaar deel van de plant: zachte stelen en bladeren
Toepassing:
BIESLOOK
Allium schoenoprasum
Bijzonderheden: lange pijpvormige stengels die enigszins lijken op lente-ui.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: april - augustus
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: verfijnde uiensmaak
Eetbaar deel van de plant: dunne stengels
Toepassing:
BONENKRUID
Satureja montana
Bijzonderheden: ruig en ongelijkmatig groeiende plant met zwakke, houtige vertakkende stengels.
Zaaien onder glas: april - mei
Zaaien in de volle grond of planten: maart - juni
Oogsttijd: juni
Smaak: tijm, kruidig, peperachtig
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
CITROENKRUID
Artemisia abrotanum L.
Bijzonderheden: aangename geur van citroen
Zaaien onder glas: april - juni
Zaaien in de volle grond of planten: maart - september
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: citroen-achtig, bitter
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
CITROENMELISSE
Melissa officinalis
Bijzonderheden: de bloemen trekken bijen en hommels aan
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: juli - september
Oogsttijd: juli - september
Smaak: citroen-achtig, fris
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
DASLOOK
Allium ursinum
Bijzonderheden: een wettelijk beschermde plant uit de narcisfamilie en vrij zeldzaam (komt voor in het polderpark Cronesteyn)
Zaaien onder glas: april
Zaaien in de volle grond of planten: april - juni
Oogsttijd: maart - december
Smaak: knoflooksmaak, uiensmaak
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen
Toepassing:
DILLE
Anethum graveolens
Bijzonderheden: dille heeft fijne, naald-achtige zachte bladeren
Zaaien onder glas: april
Zaaien in de volle grond of planten: april - juli
Oogsttijd: juli - september
Smaak: verfijnde anijs-achtige smaak
Eetbaar deel van de plant: bladeren, jonge takjes met fijne naalden, zaadjes, blomen
Toepassing: soepen en sauzen; geweckte komkommers en augurken
DRAGON
Artemisia dracunculus
Bijzonderheden: één van de meest geliefde kruiden in de Franse keuken is dragon
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juni - september
Smaak: anijs-achtig, peper-achtig, licht bitter
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen
Toepassing:
GOUDSBLOEM
Calendula officinalis
Bijzonderheden: Goudsbloemen bevatten veel vitamine C, wat een krachtige antioxidant is, die je lichaam helpt beschermen tegen o.a. kanker en beroertes
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: juli - augustus
Oogsttijd: juni - september
Smaak: licht peperig
Eetbaar deel van de plant: bloemen, jonge bladeren
Toepassing:
HOP
Humulus lupulus
Bijzonderheden: De hop is een slingerplant, waarvan de stengels zich spiraalvormig om steunsels slingeren
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: maart - mei
Oogsttijd: augustus - september
Smaak: erg bitter
Eetbaar deel van de plant: vruchten, de hopbellen
Toepassing: bier
HYSSOP
Hyssopus officinalis
Bijzonderheden: hyssop vind je verwilderd op oude, kalkrijke muren in de zon, in het Middellandse Zeegebied
Zaaien onder glas: april - juni
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: licht bitter en beetje munt-achtig
Eetbaar deel van de plant: stengeltoppen, bladeren, bloemen, honing
Toepassing:
KAMILLE
Matricaria
Bijzonderheden: kamille heeft vele medicinale eigenschappen en werkt ontstekingsremmend en ontsmettend
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: mei - augustus
Smaak: zeer delicaat, licht zoet, iets kruidig
Eetbaar deel van de plant: stelen, bloemen
Toepassing:
KARWIJ of KUMMEL
Carum carvi
Bijzonderheden: Het kauwen op zaden van de karwijplant zorgt voor een zoetere adem. Karwij zit ook in tal van alcoholische dranken en likeuren.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - september
Oogsttijd: juli - augustus
Smaak: bitter, zoet, anijs-achtig met scherpe ondertoon
Eetbaar deel van de plant:
Toepassing:
KERVEL
Anthriscus cerefolium
Bijzonderheden: kervel bevat vitamine C en ijzer, daardoor medicinaal. Het verlaagt de bloeddruk en bevordert de spijsvertering. Ook stimuleert het de eetlust.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - augustus
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: lichtzoet, anijsachtig
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
KNOFLOOK
Allium sativum
Bijzonderheden: goede smaakmaker. Knoflook is giftig voor katten en honden!
Zaaien onder glas: n.v.t.
Zaaien in de volle grond of planten: oktober - april
Oogsttijd: juni - augustus
Smaak: scherp, na verhitting zoeter en aromatischer
Eetbaar deel van de plant: de teentjes zonder de schil
Toepassing:
KOMIJN
Cuminum cyminum
Bijzonderheden: gemalen komijnzaad is ook wel bekend als "djintan".
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: april - juni
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: zoet, verwarmend, notige elementen
Eetbaar deel van de plant: de zaden
Toepassing:
KOMKOMMERKRUID of BERNAGIE
Borago officinalis
Bijzonderheden: opvallende behaarde bladeren. Bernagie is geliefd bij hommels en bijen.
Zaaien onder glas: april
Zaaien in de volle grond of planten: april - juli
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: fris, komkommerachtig
Eetbaar deel van de plant: jonge bladeren, bloemen
Toepassing: dressing voor aardappel- of komkommersalade; fijngehakte bladeren voor soep, vis en eiergerechten
KORIANDER
Coriandrum sativum
Bijzonderheden: Koriander heeft een hekel om verplant te worden.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: fris, citroen-achtig, zeep-achtig
Eetbaar deel van de plant: bladeren, zaden
Toepassing: saus of pesto van de bladeren
LAURIER
Laurus nobilis
Bijzonderheden: Laurier is een groenblijvende boom. De bessen zijn licht giftig. Laurierolie is de basis van een zeer oude plantaardige zeep "Alepp".
Zaaien onder glas: n.v.t.
Zaaien in de volle grond of planten: maart - april
Oogsttijd: juni - september
Smaak: aromatisch, oregano-achtig, tijm-achtig
Eetbaar deel van de plant: (gedroogde) bladeren
Toepassing:
LAVAS of MAGGI
Levisticum officinale
Bijzonderheden: een bijzondere en veelzijdige smaakmaker. Lavas is geen ingrediënt van het originele recept van Maggi.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: sterk aromatisch, hartig, smaak van Maggi ®
Eetbaar deel van de plant: bladeren, zaden, stengels, wortels
Toepassing:
LAVENDEL
Lavandula
Bijzonderheden: Lavendel trekt vlinders aan. Uit de plant wordt rijke etherische olie gewonnen.
Zaaien onder glas: februari - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juli
Oogsttijd: juli - september
Smaak: fris, licht zoetig, licht bittere noot, rozemarijn-achtig
Eetbaar deel van de plant: bloemen, takjes
Toepassing:
MAJORAAN of ECHTE MARJOLEIN
Origanum majorana
Bijzonderheden: Bij de oude Grieken werd majoraan als middel tegen een kater gebruikt.
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juni - oktober
Smaak: intens aroma, oregano-achtig, maar iets zoeter en milder
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
MIERIKSWORTEL van de MIERIK
Armoracia rusticana
Bijzonderheden: De mierikswortel is rijk aan vitamine C en vezels en bevat goede hoeveelheden van mineralen zoals calcium, kalium en koper.
Zaaien onder glas: februari - april
Zaaien in de volle grond of planten: n.v.t.
Oogsttijd: september - mei
Smaak: scherp, heet, vergelijkbaar met peper en mosterd
Eetbaar deel van de plant: wortel, bladeren
Toepassing: bladeren in een salade of in een roerbakgerecht
MOSTERDKRUID MOSTERDPLANT
Sinapis alba
Bijzonderheden: De plant lijkt op zwarte mosterd, maar heeft grotere zaden
Zaaien onder glas: april - mei
Zaaien in de volle grond of planten: juni - augustus
Oogsttijd: juli - november
Smaak: pittig, scherp
Eetbaar deel van de plant: jonge bladeren, zaden
Toepassing:
MUNT
Mentha
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: april - mei
Oogsttijd: juni - november
Smaak: pepermunt-achtig
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
OOST-INDISCHE KERS
Tropaeolum majus
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: n.v.t.
Zaaien in de volle grond of planten: april - juni
Oogsttijd: juli - september
Smaak: fris, licht peper-achtig, pikant, tonen van radijs
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen, zaden
Toepassing:
OREGANO
Origanum vulgare
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juni - september
Smaak: lichtzoet, kruidig
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen
Toepassing:
PETERSELIE
Petroselinum crispum
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: februari - juli
Zaaien in de volle grond of planten: april - juli
Oogsttijd: mei - oktober
Smaak: fris, peper-achtig, enigszins aards
Eetbaar deel van de plant: bladeren, stengels
Toepassing:
PREI
Allium ampeloprasum var. porrum
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: januari
Zaaien in de volle grond of planten: maart
Oogsttijd: juli - september
Smaak: ui-achtig, knoflook-achtig, pittig
Eetbaar deel van de plant: bladeren (lichtgroene en donkergroene deel)
Toepassing:
ROZEMARIJN
Salvia rosmarinus
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: februari - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: mei - oktober
Smaak: fris, licht, zoet, sterk, pittig
Eetbaar deel van de plant: bladeren: naalden van de plant
Toepassing:
SALIE of SALVIA
Salvia officinalis
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: februari - april
Zaaien in de volle grond of planten: april - juni
Oogsttijd: mei - september
Smaak: sterk, kruidig, warm, iets bitter
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen
Toepassing: bloemen voor in de sla of thee
SELDERIJ of SELDERIE
Apium graveolens
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: april - juli
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: peterselie-achtig, sterk, krachtig, zoutig (umami)
Eetbaar deel van de plant: stengels, bladeren
Toepassing:
SMEERWORTEL
Symphytum officinale
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: april - juli
Oogsttijd: april - november
Smaak: fris, komkommer-achtig, asperge-achtig
Eetbaar deel van de plant: bladeren, bloemen, spruiten (= ongeopende bloemknoppen), wortels
Toepassing:
STEVIA of HONINGKRUID
Stevia rebaudiana
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: februari - april
Zaaien in de volle grond of planten: maart - oktober
Oogsttijd: juni - november
Smaak: zoet als suiker
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing:
TIJM
Thymus officinalis
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juni - september
Smaak: kruidig, licht bitter
Eetbaar deel van de plant: bladeren, topjes van de plant, zachte stelen
Toepassing:
TUINKERS of STERRENKERS
Lepidium sativum
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: januari - december
Zaaien in de volle grond of planten: maart - oktober
Oogsttijd: januari - december
Smaak: pittig, aromatisch, licht mosterd-achtig
Eetbaar deel van de plant: de kiemen zonder de wortels
Toepassing: rauw in salades
VALERIAAN
Valeriana officinalis
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: april - mei
Oogsttijd: september - oktober
Smaak: iets bitter
Eetbaar deel van de plant: wortels, bladeren
Toepassing:
VENKEL
Foeniculum vulgare
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - april
Zaaien in de volle grond of planten: maart - mei
Oogsttijd: mei - oktober
Smaak: fris, anijs-achtig
Eetbaar deel van de plant: stronk of knol, groene stelen, bladeren, zaden
Toepassing:
ZURING of BLOEDZURING
Rumex sanguineus
Bijzonderheden:
Zaaien onder glas: maart - mei
Zaaien in de volle grond of planten: mei - juni
Oogsttijd: juli - oktober
Smaak: friszuur
Eetbaar deel van de plant: bladeren
Toepassing: